Tuesday 24 March 2009

Gawai Sakit



Endang kenyau ari asal kelia, enti orang bisi sakit, dukun dulu diambi awak ka ngubat iya. Nyadi dukun nya ngelala pemedis orang ari iya begama. Udah iya ngelala penyakit, nya baru iya muchau ka pemedis nya. Enti pemedis patut diburah iya lalu murah. Enti penyakit nya patut di-intu ngena jalai bukai, iya suah beperai ngena dambar ngelingi rumah tauka ba bilik orang ke sakit nya.
Enti orang ke sakit enda gerai laban bela dukun, orang lalu beguai ngambi Manang awak ka belian. Enti udah dipelian ka Manang, lalu enda ga iya ke sakit nya gerai, nya baru ngambi Lemambang besugi tauka berenong ka iya.
Enti orang ke sakit enda ga gerai bekau diperenong tauka dipesugi ka Lemambang, nya baru baum mela iya enggau gawai sakit awak ka dipengap ka lemambang. Udah putus aum gawai sakit, orang lalu merengka utai ka piring baka ripih piring gawai burong.
Udah sedia magang perengka kena begawai, nya baru orang nurun ngambi ngabang kulu kili, katas kabaroh.
Sereta udah badu merarau, orang ke empu pengawa lalu miau ka manok kena ngerah orang beranchau tikai. Udah tembu beranchau tikai, lemambang ke udah diambi pen nyau deka datai. Sereta sida datai, orang ke empu pengawa miau ka manok baru kena ngerah ngalu lemambang ka tanah, enggau gendang enggau piring.
Datai sida ba menalan di tanah, tuai ke ngalu lalu nanya ka burong Lemambang. Enti Lemambang bisi burong, ai burong ga diator sida. Jalai ngirup ai burong tu baka ke ngirup ai burong leboh gawai bukai, satengah irup Lemambang, satengah irup orang ke empu gawai.
Udah ai alu tu di-irup, bala lemambang lalu nyebut leka pengap nunda udi orang ke ngalu sida niki ka rumah munyi tu:
Guntam-guntam anak lelangan,Ngampoh ke meruan pasir langkang.Nya baru anak bujang lemambang Puan,Nuntong di menalan nyapan,Dibandong luyam madang sabang.Nya baru anak bujang Lemambang Luong,Nuntong di menalan jebong,Dianti sida Endu Dara Lempong,Enggau pamping piring tepongJantau jentawang.
Nya baru tebang petai di langgai sungai,Nyadoh ka tuboh kitai mupok bejalai.Tak nyau lama ngenong meh,Anak bujang Lemambang Luong,Meda kepai satunggul gantong,Enggi sida di Batang Paku matong,Enggi sida di tiku Semambu Nyengkong,Nampong perabong pematang pinang.Lalu nampai menira belachu mehAnak bujang Lemambang Tepong Bulu,Enggi sida di Batang Bangkit lelingu,Baka manok indu meram tansang.Tangga dituja lalu ditiki,Lalau dijengkau purus sakali.Lalu tenjan-tenjan kaki kanan,Enggi anak bujang lemambang Puan,Berindik di tempuan nyapan,Dikelalin anggam kuku kijang.Nyau mansa dinding,Ke perenching linsu terang,Nyau mansa pintu,Ke belagu anak orang.Lalu begelih enggau ripih,Tiang medang lamba lulai,Pun iya disungkur mamunBabi ngelampai,Ba tengan batang iya tanchangKa gelanggang manok Tawai,Ukai enda ba puchok iya,Teleba alai endu TerunaDara Pandai,Ngeredai punggai bali tengkebang.Lalu begelih enggau ripih,Tiang lamba midong,Ukai enda pun iya,Disungkur mamun babi bindong,Ba tengan batang tanchangGelanggang manok sabong,Ba ujong alai sida TerunaDara Lempong,Ngeredai labong mansau menyaang. Nya baru bejalai niti penyuraiRumah panjang.Kaki berindik dibidai besaiPakan melintang.Lalu berindik di idas badasTekalong kangkang.Lalu berindik di tikai rutan,Anyam Baketan bukir lenganSelang embawang.Nyau nengah tikai lingkok,Anyam endu Teruna Dara Lemok,Neladan liok lulong bintang.Nya baru nengah tikai sapar tiga,Anyam Endu Dara Cherida,Indu ke lesi bebadi dulu laya,Datai ari nanga Buara Rumpang.Nyau nengah tikai sapar empat,Anyam Endu Dara Belangkat,Indu ari Sedarat Randang Bangkang.
Nya baru rengai-rengai jaloh nyerarai,Nyadoh ka tuboh lemambang ke dataiNgiga ruai.
Tu baru nemu ruai orangKe lelabi indu gumba,Penanjak ai deras.Tu baru nemu ruai orangKe beragok rimpak moa,Naban ka rebaan manok bangkas.Nya baru nemu ruai orangKe tedong indu kacha,Masai nerumbu di benong tajau alas.Tu baru nemu ruai orangKe sawa indu sawaa,Masai nyengkilong di pun kayu kempas.
Nya baru lentok-lentok langgai manok,Nyadoh ka tuboh Lemambang ke dataiDeka dudok.
Note: Udah tembu Lemambang bejalai, sida lain dudok ba ruai orang ke pun gawai, ke alai sida lalu disambut sereta dibasu bala indu. Udah tembu nyambut sida, nya baru orang miau ka manok kena miring. Leboh orang ke munoh babi ka dipeda atau nya miring, gendang rayah ditebah orang tiga renggat.
Udah tembu miring, nya baru manok di biau ka baru kena ngerah nyugu babi. Leboh tu orang bejalai tiga kali besundang niti rumah dilagu ngena gendang panjai.
Tembu nyugu babi, kira pukol lapan malam, orang makai asi. Tembu nya, baru miau ka manok kena ngerah bedijir. Udah samoa pengabang dudok berintai-rintai ba antara pantar enggau ruai, manok di biau ka baru kena ngerah nyibor.
Udah tembu nyibor, nya baru miau ka manok dikena niri ka tiang pandong ba tiap belah ruai. Udah pandong didiri, nya baru miau ka manok kena berandang jalai. Tembu nya Lemambang lalu belaboh mengap munyi leka pengap ke disebut dibaroh tu lagi.
Tang meh sereta udah orang ke sakit diambi bala Lemambang pansut ari bilik ngagai meligai di ruai, dia tuai Lemambang lalu nyampi ngena sampi gawai sakit.
PUN PENGAPPun Pengap Lemambang agi dudok.
Anak nuan Bengkang,Besulu diri sama bengkang,Dua iko diri menyadi,Mati besumpah parai beludah,Belaya ka buah mansau tekalong.Anak nuan Pelandok,Dua iko diri menyadi,Bejalai junok-junok,Pulai ngerupai ka keri Tebu belong.
Ngerara rumah orang ke deka begawai.
Lapa rumah enggi kitai salemai tu,Lama udah rimai rami richah,Munyi ka nunggah raja Jegedong?Lapa jungkar luarEnggi kitai salemai tu,Lama udah getar-getar,Tepan selanggai manok sabong?
Ngading lyang Lemambang.
Nya baru aku ngading enggau tempuling,Pintu langit kuning,Baka siring tangkong burong.Tak seletak tisau langit tampak,Berak-berak neladan pantakKuling labong.
Nya baru isau unding belading unding,Taing-taing ngerinding patingTebelian ngerang.Nya baru kadua kali undingBelading unding,Ngerinding puting beliong kabang.
Tak suma aku nelengaKa rasa ujong dabong,Nelenga ka nyawa akuGensera kaung-kaung.Semadi aku ngangauKa anak lyang akuLemambang Empeliau,Seduai Bujang Kuang Kapong,Ari menoa raya sida iya,Ari bungkong emperawan ngandong,Ke ditempap sigi rengong-rengong,Munyi ketebong Empong kaban manang.Tang kitai anang telenggaLama ngetu ngenong,Kitai ke diasoh orang nyapaMenjaya raja Keliong,Ke berumah di kebong langit landong,Baka lumpong tajong bekandang.Enggai ka kitai disema ka orang,Ngagai rintong tak katong-katong,Enda ngentong di bejong dan lintang.
Tak suma aku nelengaKa rasa dabong jurai,Nyerumba linda sabong lemai,Enggau nyawa ke begenseraKangai-kangai,Semadi aku ngading lyang aku,Lemambang Penjuang Tangga Lulai,Ke datai ari menoa iya di sungai,Kena tinggang tangkaiKetunsong ngembang.Tang kitai ga udah dudokBesarok berintai,Kitai ke diasoh orang nyapaMenjaya Manang Tuai,Ke berumah di selepai langit landai,Neladan pantak langgai Ruai Lalang.Enggai ka kitai ila disema ka orang,Ngagai berangai bangkong panjai,Ke enda datai di penyangkai Tanchang likang.
Nyerayong pandong.Nya baru taung-taung belumpong nibong,Nyadoh ka tuboh nyerayong pandong.Tak lalu ketawa nelengaKa rasa ujong dabong,Indai Tengkuai Ruai Rimbong,Mantai ka tengkebangAmpang belumpongKeba alai punggang iya,Bebuah ngambi gambar Bajau Lelang,Ke ringang-ringang nyingkangKa bulang ujong kudong,Tengah ke bebuahNgambi gambar lintah,Ke bedilah melit rekong.Puting ke begenyelingNgambi gambar Manang Iling,Tau merening malik ngenong.Nya ka diembun sida Indai Endun,Sataun mangun ka pun padi nibong.Dikebat sida Indai Endat bejari jampat,Betenggau ka jelap kilatKekijap petang lindong.Tang deh tu baru pulai lemai kemari,Bekau injau Balu Jantau seduai Tutong,Kena sida nyerayong leka begumbaBalang bedabong,Ke mangun gupong jila isang.Tang ka lemai tu dinjau sidaDi Batang Paku matong,Kena sida nyerayong meligai gantong,Betiang meligai manangKa begeri tajau lempaong,Kena iya ngandangApai Tengkuai Ruai Rimbong,Ke lama udah sakit nyerak kulitpati punggong,Tang enti udah diserayong enggau tu,Antu penyakit rari nengkanjong,Mindah ngagai arong menoa orang.Udah nya kena sida nyerayong,Pamping piring tepong,Ke beranggong masak pisang.
Lalu ketawa nelengaKa rasa dabong landai,Indai Tengkechong Burong Ruai,Gaga mantai ka tengkebangAmpang belulai,Ke diembun sida indai endun,Sataun mangun ka pun padi nubai.Nya alai pantang sida Indai Kumang,Enggau belia bandir tapang,Ke rentang-rentangMunyi pantok belatok tawang,Mantang batang lamba mikai.
Nya alai tak tembuKayu kumbu ampang begajai,Peda tisi pua lebor api,Ungki kachi ke digelagi benang cherai,Naka pemanah buah begajah ampang belulai,Laban iya baru pulai lemai kemari,Dinjau Papau seduai Beragai,Kena sida nyerayongLeka begumba igi ranyai,Ke bakarundai manggum tangkaiJila isang.
Tang ka lemai tu kena medongNyerayong meligai gantong,Ka rerenjong tengah ruai.Kena iya ngandang meligai Manang,Betiang ka begeri tajau rawai,Kena iya ngandang piring rendai,Munyi api makai reban ujong petebang.
Lemambang angkat bejalai.
Tebang melingkat pampat di urat,Luntang batang iya,Nyadoh ka tuboh belaboh angkat,Ke sarikat kaki nyingkang.
Kitai angkat jimat-jimat,Enggai ka kitai tedadangNyingkang terap,Tesangkut di urat dandi liat,Urat iya ke merabat mesai gantang.
Suma asai aku mai moa malu,Nebal gerugu galang melintang.Suma asai aku mai moa mirah,Baka darah nekang jerenang.
Beranchau tikai.
Nya baru terai-terai betenchang ratai,Nyadoh ka tuboh beranchau tikai.Lalu kembai ka tikai rutan,Anyam Endu Dara Ngian,Ke bebuah chukop macham,Neladan gambar indu Kayan,Bukir lengan selang embawang.
Lalu kembai ka tikai lampit,Anyam teruna Dara Demit,Ke bebuah neladan jeritLangit neraja nentang.
Nanggong baku.
Nya baru jepu-jepu apong tematu,Nyadoh ka tuboh mantai ka baku.Lalu batak baku pirak,Ke belupak maioh ruang.Lalu sepit ka seit pinang belubang.
Berunsut enggau ubat enda layu.
Tebang melingkat pampat di urat,Nyadoh ka tuboh bebai ubat.
Ubat enda layu tu udah digenggam,Aku enggau petangan tunjok dua,Nabat tinda aku tesebut ka entuaBerada rambang.
Ubat enda busong udah digenggam,Aku enggau petangan tunjok ujong,Nabat aku bisi tetigong ka patongBala pengabang.
Bala lemambang mai orang ke sakit pansut ari bilik ngagai meligai diruai.
Nya baru kechik-kechik lelayang tasik,Nyadoh ka tuboh tama ka bilik.
Tak enda busong anak BujangLemambang Kuang Kapong,Bejamban ka berinjan ampang belumpong,Keba deh punggang ampang tengkebang,Enggi kita ditu tak rendang-rendang,Mandang entilang remang nyerapong.
Jerit tu mua pemisit dua betampong,Keba deh ubat enda layu tu deh,Tu ga batu terutu rajang begitang.Tu baru aku nunda kelingiIndai aku Jelapi,Ke mali diri Manang Empong,Ke sidi di jari tunjok ujong,Bisa di nyawa ujong dabong,Beiyang ka tegong Remaung Lubang.
Aku nunda kelingi indai aku Jelapi,Mali diri Manang Menani,Ke bisa di rasa ujong jari.Keba alai indai kitaiJelapi Manang Menani,Beiyang ka lelabiBelang jari nyembayau berang.
Lemambang dudok semak orang ke sakit di bilik.
Taung-taung belumpong nibong,Nyadoh ka tuboh muru antu busong.
Enti nuan busong lunggong,Deh apai Tengkuai Ruai Rimbong,Alai nuan sakit lengit,Nyerak kulit pati punggong,Lekat di arong ruang belakang.Keba deh anak Bujang LemambangKuang Kapong tu,Udah nimbang nuanNgena piring tepong,Ke beranggong mansau pisang.Nya alai nuan antu busongLari nengkanjong,Mindah ngagai arong menoa orang.
Enti nuan busong pambu,Deh apai Tengkuai Kelabu runggu,Alai nuan sakit riyerak kulit pati dagu,Keba deh anak Bujang LemambangTepong Bulu tu,Udah nimbang nuan ngena piring teluManok indu nekang kepayang.
Note: Orang ke munoh babi miau orang ke sakit enggau manok, lemambang lalu nepas iya ngena pua kumbu muru penyakit.
Angkat jimat-jimat nuanApai Tengkuai Ruai Berambat,Ngejang ka gentilang bilik entap,Ke baka jong sarat ke muat macham barang.
Angkat nengkanjong nuanApai Tengkuai Ruai Rimbong,Ngejang ka gentilang bilik jebong,Ke dibandong benong menaga bujang.
NGERINTAI TUAINote: Orang ke sakit di-iring Lemambang ka ruai, belalau belachu panjai dua depa. Datai di ruai., iya lalu tama ka dalam meligai. Udah nya Lemambang lalu nyampi. Sampi iya munyi ke udah dirintai ba pun tadi. Tembu nya Lemambang mengap ngerintai tuai munyi tu:
Nya baru terai-terai betenchang ratai,Nyadoh ka tuboh ngerintai tuai.
Aku ngangkat ka kitaKe lama udah tetumpat,Tinggang urat sebangki api.Aku nyungkang ka kitaKe lama udah tumbang,Tinggang batang tebelian wi.
Kangau ka Sera Gindah,Orang ke tau ngaga tanah,Mesai buah embawang lanja.Kangau ka Sera Gindi,Orang ke tau ngaga ai,Ke bepati enda sabaka nanga.Kangau ka Chabu ari ujong Tanjong Datu,Tikam temuku tali tekang,Keba alai Chabu ngulu ka orangNyerang Kantu Batang Empanang.Kangau ka Dami,Ke datai ari Karang Batu Api,Ke menjadi rendang-rendang.
Nya baru nyapa Lau Moa,Orang ke berumpang nanga arong Skrang.Kangau ka tuai benama Mawar,Ke bejulok Teladok Luar,Kechit-kechit nyumpit ka langit,Ngilah lilit entilang remang.Lalu kangau ka Ambau,Datai ari Rantau Tabau,Peling lanting Tawang bedagang.
Nya baru tebang salumbar lumpak lejar,Nyadoh ka tuboh ngerintai tuai Layar.Lalu separ ka Gelagar Tuai Layar,Mungkal senggal kapar batang.Ni nuan Niun Ke datai ari pulauAjau Mali terumpang,Ke bejulok Pumpun Temiang Ngerang.
Nya baru tebang bu menalu nusu,Nyadoh ka tuboh ngerintai Tuai Paku.Kangau ka kitai Nyawai,Mungkal sungai Bangkit Nyawang,Enggau Temegoh betuboh maioh,Tiga puloh ngaum pengurang.Kangau ka EntingiDatai ari Saban Tinggi,Diau kadiri nadai nenjang.Kangau ka kitai Entigu,Datai ari ulu Paku Remawang.
Nya baru tebang libas di rapi babas,Nyadoh ka tuboh ngerintai Tuai Rimbas.Kangau ka Padang Laki Suyah,Parai rebah rnati tetumpah,Ditaban ka dungan ikan tapah,Bejanggut mirah ka jadam mau gempanang.Kangau ka KanyongDatai ari Tuchong Legong,Peninggal ma basong puang.
Nya baru tebang kempan berangan ujan,Nyadoh ka tuboh ngerintai Tuai Krian.Kangau ka Seguat datai ari tuchongLanggong Tengalat,Perepat ruap bunga pasang.Kangau ka Tangai,Ke dulu mungkal tataiLanggong Tabujang.
Nya baru entun ka Senaun tuai Rajang,Serabungkok bejari ketok,Penebok tiang tembang.
Nya naka tuai Dayak asoh aku nenguaNurun ngabang,Nya naka gelai orang ketuai,Diasoh aku betandai nurun masang.
Ngerintai tuai Laut.Benyut-benyut mambong di Laut,Nyadoh ka tuboh ngerintai Tuai Laut,Ke disebut nama Abang.
Patinggi Datu Intai,Pen udah ga nuntong datai ditu,Udah enggau kitai besarok dudok berimbai,Datai ari gilik tasik besai ledong lelinang.Nya alai ambi ka kitai kandi baku Brunai,Dibelah ka kitai belabah pinang tuai,Dia iya nusoi rita diri empu ka kelia,Leboh iya ke diuji Bah Duli,Diasoh iya ngusai ka beras sabelansai,Dikusai ka pagi peda lemai tak kepai-kepai,Nyadi kesulai bujang kebembang.
Nya alai Patinggi Datu Merdan,Pen udah ga nuntong datai ditu,Ke lalu dikembai ka kitaiTikai janit anyam,Dipangkang ka kitaiPengedang baku Bekatan,Dibelah ka kitai buah pinang kajekan.Dia iya nusi penyidi diri,Leboh iya ka diuji Bah Duli,Diasoh iya nyulok bulan,Ngena enteran bebalang tunsang.
Ngerintai tuai orang Panggau enggau orang Gelong.Nya baru ritu-ritu mumban di batu,Nyadoh ka tuboh ngerintai Tuai Antu.
Ni nuan Gila Gundi Sepit Api,Ke bejari rangang-rangang,Nya tuai orang ke nadai dulu lesi,Alah di kaki lembang muang.Nya ga berada apai nuan Keling Aji,Ke berani tau serang.
Nurun ka Petara Manang ari Langit.Mesit-mesit ujan ari langit,Silup enggau daun kumpang belembang.Nyadoh kitai betuboh nurun ka Petara Bukit,Tangkup langit entilang remang.
Lalu ninga Petara Sada Manang Jarah,Ari menyaong tuchong gunong Ubah,Tampong titi gunong Berapi,Tampong tatai gunong Panjai,Lemai rimai pagi richah.Punggang ari setakWan saginu antu mangah,Belabong dilah bejuntah rang.
Lalu ninga Petara Sada Manang Jelapi,Ari menyaong tuchong gunong cherai,Kena kelingi ai tebang Dagang,Leboh tandang iya ke ngambi Kumang,Di puchok batu peredah patah beliong,Pumpong iya bulih sabuah barong Rajang.Peda nuan penyelai batu siti mipau senayau,Jamban Kumang mandi ka tasik ledong linang.
Lalu ninga Manang Ini Tali Liong,Ninga tutok tepong taung-taung,Munyi ke ngentong lesong bambang belubang.Ninga lidih piring rendai nyamai,Munyi api makai ke nyerarai ujong petebang.
Lalu nuntong di ai bala Ini Tali Liong,Tak enda mandi nyepoh layang,Nuntong di lubok bala Ini Tali Liong,Ke enda jempok nipok belakang.Tak lalu datai bala Ini Tali Liong,Jegak-jegak munyi manok bagak,Ke teratak ngenjun gelanggang.Tak jelas-jelas bala Ini Tali Liong,Baka ukoi pas betu peransang.Lalu betigong ka patong nyurong,Enggau Endu Dara Lulong Adi Tutong,Tuai orang di Gelong Batu Benang.Lalu berimbai enggau Endu Dara Jawai,Adi Ngelai tuai orangDi Meligai Pungga Pungkang.Lalu bejako Endu Dara Lulong,Enti betawai sapa kitai ditu pandai,Nantai ka burai pelangka gitang?Enti ngenjun bangun sapa kitai dituTau Apai Dom,Betiang ka irun benda belubang?
Betimba baru aku tau ko Ini Tali LiongNgeruga ruang!Belian bejereki kandong baru aku tau,Ko Ini Tali Liong,Baru kelala orang!
NGAMBI NGABANGNgiga orang di-injau ngambi Menjaya Manang Raja ngabang.
Nya baru sapa randa kitai ditu,Tau diasa ka nengua ngarabi masang?Sapa gelai kitai tau betandai ngambi ngabang?
Sapa ke tau ngambi Jelapi Manang Bali,Ke menyadi Aki Lang?Sapa kitai tau nyapa Menjaya Manang Raja,Ke betelaga nyambut nyawa baroh rang?
Nginjau Kusing seduai Entawai ngambi ngabang.
Uji gagai orang di batu pesok,Teman tebok tinchin bemata.Uji gagai orang di batu cheling,Ke pesok teling-teling,Teman puting beliong baja.Nya menoa dipangkang Entawai,Ke terebai lapu-lapu.Nya menoa dipangkang Kusing,Ke landik nyelinting lubang batu.
Kati randa nuan aki,Tau di-injau kami nenguaNgambi ngabang?Kati gelai nuan aki,Tau diasoh kami betandaiNgambi masang?
Entawai seduai Kusing nanya indai diri empu.
Anang guai dulu nganti aku udah nanya,Indai aku Sabang Benang,Dikena Manang ke betiup langkang peloh.Orang indai nginjau randa aku,Nengua ngambi ngabang.
Nya endang diadang aku anak,Kenyau ari aku nyera ka nuan menya,Di dada pati punggong,Kenyau ari aku bepenti ka nuan menya,Mali makai lelabi gumba melepong.Diatu tandang nuan udah nyau bujang,Ke ranyang benong lempong,Nyau tau diasoh aku nigong,Menjaya Raja Manang Empong,Orang ke berumah di selandong langit jebong,Ke begamal lepong-lepong,Baka sempayong raja dagang.
Nya endang diadangKenyau ari aku nyera,Ka nuan di selangka pati kerigai,Kenyau ari aku bepenti ka nuan,Mali makai lelabi gumba nyemerai.Diatu tandang nuan nyau bujang,Ke ranyang benong besai,Endang disadang aku nyapaiMenjaya Raja Manang Tuai.Orang ke berumah di selepai langitRuang lalang.
Entawai seduai Kusing nyikap diri began deka nurun ngambi ngabang.
Nya baru tebang kempan berangan ujan,Nyadoh tua betuboh bepasok ngepan.
Lalu pasok ka Entawai ujok buok,Neladan puchok lemiding danjang.Naka pemanah ngepanLagu nuan Buat Wai,Ko jako Kusing,Baka kelukor ayam Imbok,Ke bebuok pugok galong ngelagetang.
Lalu pasok ka iya simpai rangki,Naring jani babi belang.Nakah pemanah ngepanLagu nuan Buat Wai,Ko jako Kusing,Baka kelukor ayam duan burong Kenyali,Ke tau melali moa lubang.
Nya baru ritu-ritu mumban dibatu,Nyadoh ka tuboh tua bepasok baju.Sapa matan kerakam baju ujan benang tebok,Enggi seduai deh Entawai Bujang Kusing?Keba deh punggang baju sampang nya,Ke sigi rendang-rendang,Mandang gentilang nyang jempok,Tisi baju engkari ungki kachi benang tusok.Nya nadai ditanya ka nuan Buat Wai,Nya ga dibatan perembamAmbai dalam sulu rusok,Iya ga digaga ambai aku Bunsu Tuchok,Ke tindok baroh sumbok rajang gemuong.
Sapa matan kerakam baju ujan benang kebatEnggi tua wai buat?Peda nuan punggang baju sampang,Tak bendang-bendangMandang gentilang nyang entap,Tisi baju engkari,Ungki kachi benang kebat.Nya ga digaga ambai aku Bunsu Ingkat,Ke tau tindok tingkap,Ari baroh singkap tulang perabong.
Entawai seduai Kusing nurun ngambi ngabang.
Lalu san Entawai sumpitan sumpit tapang,Peda tak lalu kebu-kebukambu bulu kenyalang.
Ngejang ka panggau Bujang Entawai,Ke belinsu mansauNgambi likau nabau samenang,Lalu begelih enggau ripihTiang lamba medang.
Ambai seduai ngangau deka men pengaroh kena beruntu bejalai jauh.
Datai di punggai puting setak,Dinga nyapa Endu lyakKerimpak Batu Cheling,Endu Tabu Baning Bekingking.
Ngetu dulu seduai pebayu sulu sangkong,Aku deka mekal seduai unggal,Enggau tual bunga belitong.Aku deka ngilum ka seduai ambai angkun,Ilum gendum pinang ipong.Laban aku ninga tandangSeduai ambai tulang,Diasoh orang ngambi ngabangMansang nyurong.Enggai ka randa seduai ninga Kamba,Ke berua di paya maram kampong.Enggai ka lupu seduai ninga antu,Besan ka lunjuDatai ari puchok tapang betenong.Enggai ka seduai ninga Buau,Ke bekangau telok kampong.Enggai ka seduai rari ka gambi,Ke beserigi ngili ka ai muntang tanjong.Enggai ka tandang seduai kaju kakang,Nyingkang ka bulang gerempong kudong.Enggai ka gumi seduai mati lari,Niti sentali jalai belong.Enggai ka seduai ngemalu sida beradaKarong kerubong,Enggai ka nyupan ka sida pekedam dalamAmbai sangkong seduaiNinga rita seduai enda datai ba rumahMenjaya Raja Manang Empong,Ke berumah di selandong langit jebong,Baka lumpong tajong bekandang.
Datai di punggang puting setak,Nyapa lyak bemoa tampak,Digelar aku Kerimpak Batu Cheling,Endu Tabu Baning Bekingking.Uji ngetu dulu seduai pebayu sulu ambai,Laban aku ninga tandang seduai,Deh ambai tulang diasoh orangNgambi ngabang mansang nandai.Aku deka mekal seduai unggal,Enggau gepal bunga rangkai.Aku deka nyelit ka seduai bangkitMinyak nyamai,Enggai ka seduai ninga Remaung negong,Dikampong babas tuai,Enggai ka seduai ninga Buau,Ke bekangau nyerumba kilau hari lemai.Enggai ka seduai ninga Gerasi,Datai ngadi ari puchok tapang bekumbai.Enggai ka seduai lari ka antu Gambi,Ke serigi ngeli ngili ka ai ngulu sungai.Enggai ka tandang seduai mati rengkang,Kaju kakang nyingkang ka bulang kaki bejalai.Enggai ka gumi seduai tak mati rari,Ngemalu sida beradi tangkai indai.Enggai ka supan sida pekedam ambai lalai seduai,Enggai ka randa seduai berayan tempuga bulu ruai,Enggai ka seduai disangka orang enda datai,Ba rumah Menjaya Manang Matai,Ke berumah di selepai langit landai,Baka bingkai sundang menarang.
Entawai seduai Kusing nurun ari Rumah.
Lengka ka jako nya,Lalu nurun tangga tampun,Numpu ka pun nangka lamun,Bebuah bakatayun tuntun berang.Nya ditepan tok-uauBangkong mata karau nyawa,Nyabak ka senayau bulan mandang.Lalu betapak moa enggau engkeramba baba,Ke ketawa rising-rising,Nelenga ka berinja dabong jarang.Nya baru Entawai terebai lapu-lapu,Kusing ke landik nyelinting lubang batu.
Mansa menoa Manang Ridun.
Kejang ka ari nya,Manggai di menoa orangDi tanah luchak,Entak kachukak baur temaga.Manggai di tanah bariBaka igi asi teda bala.Nya dipangkang Pagun,Sidi di jari tunjok pun,Manang Ridun chelum gadong.Nya menoa dipangkang Bidu,Ke berua laju bebaju putong.
Mansa Menoa Manang Sampok.
Terebai ari nya Entawai lapu-lapu,Kusing ke nyelinting lubang batu.Lalu tepanggai di menoaOrang di resam resa,Palan Laja nyimpai nemurak.Manggai di batu Tandok Tuchok,Ke bemunyi rikok-rikok,Munyi kiok manok ngiring anak.
Nya menoa dipangkang Manang Jarah,Ke sidi di jari tunjok tengah,Digelar kitai Manang Galah,Ke berumah nadai ruai.Kadua bali nama iya Manang Jaban,Ke bisi tempuan nadai pemanggai.
Datai ba menoa Manang Ruai.
Nya baru rentang-rentangBujang Entawai,Ke ngambi ngabang,Mantang ulu tulang pantang jerening.
Tak rengong-rengong,Gensuong pala patong Bujang Entawai,Ke betandai ngambi ngabang,Munyi kelapong tali ruding.
Nya baru manggai ba menoa orang,Di babas tawas nadai uras mesai empeleman,Ba menalan lantangKe nadai agang masok kesukan.
Nya menoa dipangkang Bunyi,Indu ke tumu mandi besepan rangkai.Nya menoa dipangkang Bunyee,Indu tumu dani sentaai landai.Nya ke dikumbai kitai Satatai Rimbong,Kadua bali nama iyaSamatai Manang Burong.
Tak lalu terebai singit Entawai,Baka tarit jit layar mutu,Entawai ke terebai lapu-lapu.
Nya baru manggai di menoa orang,Di rajang nunggang nansang belinsi,Bungkong ngembong kabong burong pandi madi.
Nya menoa dipangkang Ini Manang Guyak,Ke besanggul sintak bebatak laing.Kadua ball nama iya Manang Lansu,Bekuyu gemu besiring kuning.
Datai ba menoa Menggong ditengan hari.
Ari nya terebai baru Entawai,Ke terebai lapu-lapu.Kusing ke landik nyelintingLubang batu.
Manggai di menoa Menggong,Ke ngelapong tinggi kekitang.Manggai di menoa Menggu,Ke ngelabu nengan remang.
Datai ba menoa Aki Ungkok.
Kejang ka ari nya,Manggai di menoa ambunNurun nali gulok,Manggai di rajang nunggang,Ke begitang mesai sampok.Nya menoa dipangkangSuka Anda Genali,Kadua nama iya Aki Ungkok,Betah dudok ngapus ka hari.
Peransang ambai tulang iya,Endu Kumang digelar aku,Takang Bintang Gerenyap.Pekedam ambai dalam iya,Ditelah aku Engkeleman Bulan Sedap.
Entawai seduai Kusing niki Rumah Aki Ungkok.
Nya baru kemunting umang simbang sakali,Nyadoh ka tuboh tua belator niki.
Tak lalu malik nyengok Bujang Entawai,Tepeda ka Aki Ungkok,Bayam cherebok nyiur muni.Malik nentang ngagai bulang pugu tanju,Meda Aki Ungkok bayam penyampu tubai mati.
Nya baru nampai ruai besai iya,Ampar tikai baka ke nganti gawaiNgidan pengabang.Nyau tetapak ka rumah pandak enggi iya,Ke sasetak nyilup remang.Nya baru lalu di-imbai Entawai,Enggau kerigai rusok marang,Dibandong iya enggau serungkongDenjang saringgang.
Ni jalai nyapa Aki Menjaya Manang Raja,Ke betelaga nyambut nyawa baroh rekong.Kami nanya ka jalaiNgambi Jelapi Manang Bali,Menyadi Aki Sengalang Burong.
O, tumboh tempulor lambor jempok,Leboh ujan ke nelian laboh besepok,Nyerimbai tawai kukok manok,Aku uchu nadai hari madah ka kitaPepatah arong jalai.Laban aku agi gawaDiau di genturan papan tebok,Aku agi ngurak tali pandak,Agi ngusai ka tali panjai,Agi murok ka tali ijok.
Tali siti tikam aku kulu Batang Ai,Ngumbang reni Nanga Delok.Tali lama tikam lengka,Aku ka rampa Saba lelenok,Bumpan ka kusok balong lawang.Peda aku tak berentak meh tali pandak,Tak tekusai tali panjai,Ngenjing berenyut tali taut.Nya alai lalu dibatak aku besak-besak,Enggau petangan ujong tunjok,Kumbai aku nyintak tapah ikan belidok,Enda nemu nya tak nyintakKebok jambu betunjang.
Tumboh tempulor lambor cherai,Leboh ujan ke nelian laboh bekaberai,Nyerumba kukok manok tawai,Aku nadai hari madah ka seduai,Pepatah arong jalai,Laban aku agi gawaDi genturan papan lekai.Aku agi ngurak tali pandak,Aku agi ngusai ka tali panjai.Tali ubong tikam tempalong ka aku,Laboh di sekong arong Brunai.Tali lama aku tikam lengka,Ngagai rampa Sada landai.Peda aku tak berentak tali pandak,Peda aku tak tekusai tali panjai.Lalu dibatak aku besak-besak,Tarit berebut enggau kukut jari megai,Dikumbai aku nyintak tapah semah sungai,Enda nemu nya tak nyintak bebendai besai,Bukir berantai beburong rindang.
Jalai Mudu baru aku nemu uchu,Ari baroh deru guntor betinggang.Jalai Nengkalong Laki baru aku nemu,Ari baroh segi matahari,Ke lanji-lanji tampak terang.
Nama nuan aki tak lain utai ditanya,Lain dipadah, ko Entawai,Nuan tak bejako nyambil ngayah!
Enti jalai lama uchu nadai ditanya,Bedau nyeruran.Enti jalai besai uchu nadai ditanya,Betampong tempuan.
Entawai seduai Kusing datai ba kebong Langit.
Kejang ka Entawai ari nya,Manggai di jerit kebong langit,Ke singkong rapitBaka tambit peti belulang.Manggai di genilongKebong langit landong,Baka lumpong tajong bekandang.
Tak lalu dipangkang Entawai semak,Sepi tak angat dang-dang.Nama sukat kejang ka jauh,Sepi tak chelap nengkidang kangkang.
Nya baru kembaiKa Entawai sempayong besai,Bulih sabelah umai luar dandang.Nya baru bedunju iyaEnggau ubat enda layu,Batu terutu rajang begitang.Lalu bedujong ngena ubat mali busong,Nyangkong genturong kampong Lemambang.Tak lalu berasai nyamai seput lantang,Asai ke menya apin besai,Di-wa indai tangkai menimang.
Entawai seduai Kusing ngelaong ka lubang guntor.
Kejang ka seduai ari nya,Lalu ngelaung ka menoa Manang Ingkat,Pengibun selapat lubang guntor.Lalu ngelaung ka menoa Manang Bengkang,Pengibun selambang pintu lambor.
Datai di menoa Menjaya Manang Raja.
Lalu tepanggai di tanjongNgelingkong melit,Pasong sengkilong ular naga.Manggai di pantai renjan landai,Baka ke kena kerekai panas bisa.Nya dipangkang Menjaya Manang Raja,Ke betelaga nyambut nyawa baroh rekong.Nya dipangkang Jelapi Manang Bali,Menyadi Aki Sengalang Burong.
O, amat tebekan mehMenjaya Manang Buban,Peda pendai iya bekerangan,Ka kelam pelaga batang.Peda pengkalan iya bekeresik,Ka marik mau magang.
Dia tak enda mandi Bujang Entawai,Semina bepesi isi,Muai daki dakah miang.Tak semina betipok Bujang Entawai,Enda jempok arong belakang.
Entawai seduai Kusing niki rumah Menjaya Manang Raja.
Nya baru seduai berindikDi panti landi,Ke pengaki manok menang.Bejalai niti jalai rinda,Pengada gumba lelabi belang.Nya baru tepeda ka menalan nyapan,Enggi Menjaya Manang Buban,Buras ka tandan mayang pinang.Lalu nampai menalan besai,Enggi Menjaya Manang Tuai,Buras ka burai pelangka gitang.
Nya baru tangga ditunjan lalu ditiki,Lalau dijengkau purus sakali.Lalu tetampai ka ruai besai,Enggi Menjaya Manang Tuai,Ampar tikai baka ka ngantiGawai nginang pengabang.Peda baku tak begerugu sarang pinang.
Lalu malik nyeling Kusing,Meda Menjaya Manang Linsing,Tak kinding-kindingBayam taring babi lelaki.Malik meda Bujang Entawai,Tepeda ka Menjaya Manang Nyara,Bepampai pua bali menyeti.Lalu dibandong Bujang Entawai,Enggau serungkong denjang seringgang,Di-imbai iya enggau kerigai rusok marang.
Nama seduai uchu tak mai peloh nerusan dai,Mai latak nyelepak awak tapa kaki?
Kami din aki bisi sakit ampir deka mati,Bisi renga di pala bubun aji.
Nama kita din bisiManang Tali Liong deh uchu?
Amat Manang Tali Liong din bisi,Tang iya nadai ngembuanPuchong penampong seput!
Nama kita din bisiManang Tali Liong deh uchu,Ngumbai diri sidi di jari tapa kiba?
Amat Manang Tali Liong din bisiKo Entawai,Tang iya nadai sega sadepaKa penyukat umor idup!
Enti seduai uchu betuboh ngambi aku,Ubat aku ke serangkap genap nadai ditu,Pengaroh enggi aku amat maioh,Tang enda begempuru!Puchong ke beranggong tujoh ringkat,Batu lua Bekubu telu Bidat,Udah di-injau isan aku Bunsu Kepiat,Kena iya belian ka pangan iyaDanjan sulai lenyap,Sendat di engkilat ijap bubu.Pemandang batu kinyang enggi aku,Ke betuboh maioh nadai ditu,Udah di-injau isan aku Bunsu Undang,Ke danjan sulai tumbang,Tama lubang batang tensang rau.
Kati ko nuan ngambi batu bangkai,Enggi nuan Menjaya Manang Tuai,Ngasoh iya datai nyerupa raya?Kati ko nuan ngangau ka pemandang,Batu ilau nuan deh Menjaya Raja Manang,Ngasoh iya mansang datai sereta?
Lalu taung-taungBelumpong nibong ko Menjaya,Terantang ka aku gendang,Pangkong ka aku tutong.
Menjaya Manang Raja nutong ka pengaroh iya.
Lalu ditanggong Menjaya Manang Raja,Tutong lama kelia iya,Tutong besai salama jaga.Peda tak rembuyan tutong Manang Jaban,Ka kelam leka pelaga.Tak betambit tutong Manang Disit,Ka sabit bekaul leka.Tak bepasak tutong Manang Guyak,Ka tebak bari baja.
Nya alai enti agi renggangTutong Raja Manang,Seli tensang enggau lampang leka pelaga.Nya baru tembu perengka keresa tutong,Udah tembu sambang rumbang ketebong.
Sapa kitai tau malu nuku mangkong tutong,Sapa tau nenchang sambang rumbang ketebong?
Nya baru angkat BekikikBujang bidik mai nunu,Selai-Lai pemalai abu.Dinga tak redup-redupTutong pugu entemut,Enggi Menjaya Raja Manang Likup,Dudi pengaroh Menjaya ninga,Dulu ninga Manang Jamut,Ari seraput lubang ribut,Munyi puput putan puang.
Lalu bantai ka Menjaya Manang Besai,Tutong lama kelia iya,Tutong besai selama jaga.Nya alai pasak tutong Manang Guyak,Ka tetak pelaga rawai.Berembuyan tutong Manang Jaban,Ka keban mua pemanjai.
Udah tembu keresa perengka tutong,Udah terit kulitEnggi Disit Manang Empong.Lalu kangau ka iya Bekikik,Bujang bidik mai nunu,Kangau ka iya Selai-Lai,Pemalai abu.Dinga tak rengai-rengai,Tutong Jelapi Bali Manang Tuai.
Dulu penyampu pugu tubaiMenjaya ninga,Dulu ninga Manang Matai,Ari selepai langit landai,Baka bingkai sundang menarang.Lalu ninga Manang Raja,Kadua bali nama iya Manang Semparang.Lalu ditanggong Manang JamutLupong enda besap,Lupong Manang DisitKe besanggit tujoh ringkat.Peda lupong enggi Manang Empong,Nyurong ka patong gambar bengkang.Peda sap lupong Manang Rechap,Besap ka singkap engkerawai midang.
Nama utai dikangau ka nuan Menjaya,Ke ngangau enda badu-badu?Nama utai dikangau ka nuan Menjaya,Ke rengai-rengai enda tembu-tembu?
Alai aku ngangau ka nuan,Laban anak mensiaBisi macham nguan menoa,Bisi renga di kura selangka dada!Manang Semparang mai ngabang nguang tutong Menjaya.
Enti munyi nya,Tebang batang galau gerunggangKo Semparang,Nyadoh kitai betuboh nurun ngabang.
Kati ko tua ngabang deh ambai wai,Nama nya lupong lama enggi tua,Apin di-wa ading ditimang.Nama nya pengaroh dulu,Enggau ubat batu penyampu enggi tua,Apin dikelulu main diperindang.
Nya baru sua-sua empaiya muda,Dan tebelengka laboh di lempaRuang muang.Nyadoh kitai betuboh ngua betimang.
NGUA PENGAROHManang besuda ngua Pengaroh.
Nya baru lenga-lenga,Anak dupan duan burong puna,Samalam tu udah bemunyi lenga-lenga,Ngua amba reribu tengang.Ukai aku ngintu nuanSemilu batu lada,Ukai aku nimang nuanBatu takang engkenyang upa.Aku ga ngua genselu batu tapa,Enggi Menjaya Raja Manang Maga,Ke lama udah tebelengkaAri tapa jari ngengkang.Kena randa iya ke belian betimba,Gawai manang bebungkar ruang.
Tak kiak-kiak terinting putingDabong tachak,Enggi Menjaya Raja Manang Guyak,Laban iya nimang beruru batu unak,Ke pematak Iban ngambi seruan,Ke belian ngambi ngabang.
Nya baru angkatEndu Satu Dara Empina,Endu Kumang Ampang Sentaba.Lalu masok ka beringan kain selendam,Peling ka iya sengkiling ringgit ayam.Peda rawai rinyai enggiMenjaya Manang Tuai,Lempai ka di kerigai rusok kanan,Ara ka iya tumpa gelang ayam.Tak lalu unsai iya beringan buok panjai,Baka sentaba mulai merundai nurun dan.Lalu dipalit ka iya mimit,Pugai rakit minyak jematan,Lalu simpul iya sanggul,Baka menaul angkat nepan.Silak sekang ka iya sanggul lintang,Enggi Bini Menjaya Raja Manang,Enggau takang rajang ensebam.Lalu diseradak ka iya moa tampak,Ke ngenjing berak-berak,Baka senayak terang bulan.
Enti bakatu agi repa meh aku wai asa,Baka temuda bekau rampa litan uman.Tak agi asai tinda aku menya,Ke agi dara ngelanta benong jejempan,Asai leboh tembai aku,Ke agi bisi perinyai ambai sulu dalam.
Nya baru jari iya muka peti,Ke menyanyi ranggong semilan,Jari sapiak matak tengkebangAmpang belantan,Ke lalu dilempai ka dipunggai bau kanan.Lalu kebu ka iya bedaruPintu bandir tekam,Kaki sapiak enggi iyaNgindik idas badas,Ke berias manah pakan.Keba alai punggang ditap orangEnggau tikai bekuang,Tinggang pengedang baku besuran.
Malik iya kakibaTepeda ka pesina sulu lama,Enggi iya Raja Menjaya Manang Nyara,Ke ditelah aka Manang Jaban.Lalu tepeda ka tali waNyau kunda-kunda,Mungga di jangka puling tepaan.Gerempong kudong enggi iya,Nanggong lumpong kupak enteli ruman,Lalu berua indai randa buan-uan.Ketawa muchau iya munyi wa Melanau,Ke nimbau tukau indu langkan.Wa indong enggi biniMenjaya Manang Empong,Munyi wa Bunsu Kelatan Utong,Ke dua kali ngabongNepan di puchok tapang tekam.Wa sampi enggi iya badi-adi,Munyi wa Indai Ketampi lelaki,Nyerumba hari petang keleti sabong malam.
Apin tembu wa iya enggau rasa dabong geman,Alai tak lalu nyapa lantang iya,Ari pengala papan ban.Endu Kumang ke bemoa terang,Ditelah aku seregang pasang malam.Endu Anggu Tali Kalindan.
Nama gaga nuan rnunyi nya,Deh mengua karong menyimpan?Ka aku ngumbai nuan gila,Nadai ga aku ninga nuan,Ngambat peranama terang bulan.Ka aku ngumbai nuan memandai,Deh lantang indai,Nadai ga aku ninga nuan,Ngempuru ka ratai bungai tanam.Ka aku ngumbai nuan bekana,Nadai ga aku ninga nuan,Ngerara Laja seduai Renggan.Ka aku ngumbai nuan betusut,Nadai ga aku ninga nuan nyebut,Orang ke luput laya danjan.
O, anang meh lantang nuan,Ngaga aku munyi nya.Gerempong kudong enggi nuan,Endu teruna Dara Lempong,Semina naka nemu nuchong seraongSundang anyam.Tapa kiba enggi nuanEndu Dara Nganta,Semina udah nemu belaba,Ka ai lia di pala dulang tekam.Tunjok anak enggi nuan lantang lyak,Semina udah nemu nyubak bulu landak,Ngaga menyeti bali berinjan.
Amat tudah aku nyerumba lemai sabong malam,Nadai mejam ka suloh mata kanan.Laban medong aku agi ngua lumpongKarong kupak enteli ruman.Laban tandang aku agi nimang,Pengaroh laki aku Raja Manang,Batu takang rajang ensebam.Laban aku agi nindok ka batu kalok,Ditelah aku cherebok nyiur tanam.Laban lambu aku agi deka ngelulu,Ka enggau jako penyampu pugu entemut redam.Laban aku agi deka ngading,Gerinjing taring babi dupan.Laban iya apin tembu biau aku,Enggau selanjau manok jelayan,Bau iya ke begeranBuya anak sematong tapang.
Dinga tak lalu nengkanjongBatu raong,Niki sukong gembar enam.Lalu engkasak batu engkatak,Niti belabak tikai pandan.Dinga aku ubat tak lama udah,Bechakap nyerumba sedap bulan padam.Dinga batu penyampu lama udah bejako,Ke ditelah aku batu pugu tubai tanam.
Enti bakatu agi ngasi meh,Pengaroh laki akuMenani Manang Jaban.Deka ditandang ka iya ngabang,Ka Batang Paku Renjan.Dibai iya mudik teresitBangkit tebing kanan,Ke lalu diturun ka sidaPagun Manang Menjayan,Nyerumba ambun ke besebunLaboh nelian,Nyerumba kukok manok jelayan.
Udah nya dibai sidaMansa kejatu punggu rian,Ke sataun udah mabun sulai danjan.Dia gumi sida nguji ka pengaroh ngasi,Ubat sidi ngena jari tunjok kanan.Dipelian ka iya samalam-malam tudah rian,Peda pagi tak udah bebatang jendam-jendam,Bepuchok sebam-sebam bebuah nempangan,Baka terikan rangki labang.Kejang ka sida ari nya,Dibai mansa rangkah ikanIsi iya nyau udah kadiri kiba kanan,Ke udah digerami garam,Simpan dalam tepayan letong belubang.Dia gumi sida nguji ka penyidi jari diri,Ngena jari tunjok kanan,Ba rangkah tulang ikan.Lalu paut sida ari perutPulai ka lengan,Gama sida ari tapa jari kanan.Peda pagi tudah rangkah tulang ikan,Nyau begamal jempan-jempan,Tau ngulu ka orang ngempas ngaban,Di kerangan lansar nunggang.
Kejang ka ari nya,Datai di peretang rumah jejempan,Enggi sida kepit Bangkit tebing kanan,Peda tak bisi renjong-renjong meligai gantong,Enggi apai Tenkuai Ruai Rimbong,Betiang ka benong tajau Palawan.Lalu ditentang bala Raja Manang,Enggau bulang mata kanan.Dinga seput Apai Lang Laut,Tak duot-duot pansutAri mulut simpan geman.
O, enti bakatu amat sakit,Meh apai Entelit LangitDi kulit rusok kanan.
Lalu dituang ka Raja Manang,Pemandang batu kinyang iya,Di singkap pinggai pemakan.Lalu digama iya ngenaTapa jari ngenggam,Digama iya ari pala pulai ka pisan,Paut iya ari perut rusok kanan.Udah nya baru lupu iya,Miau ngena batu pampang saribu,Ubat gayu pengarohBidu Manang Jaban.Dia tinda iya nguji ka pemisa,Ubat Menjaya penyangga nyawa anak mensia,Ke mali bekata laya danjan.
Antu penyakit lalu rariBetarit angkat beraban.Pemedis nyau abis nadai memacham,Nya alai gerai meh Apai Burong Ruai,Tinda iya ke nguan menoa baka selama,Ari baroh peranama kurong bulan.Ngasoh jayak Apai Tengkuai Tuntong Buntak,Nyau tampak di seletak panau ikan,Nyau ngasoh iya tinggiDi suli labong ari kanan.Nya alai iya nyau tau enggau kitai,Nyeridi ka simpuli padi rutan,Ke tumboh di emperan tanah nunggang.Nya alai udah bekau tinda iya,Digama Menjaya Manang Jaban,Nya mun iya ke tau ngutaBenda mangkok lapan,Nya mun jamat Apai Ruai Berambat,Tak nyau tingat ka adat beribu macham.Nya alai iya lalu disema ka orang,Ba sakayu perunu rumah jejempan,Ngagai menyaung tuchong Satugan Bulan,Ke enda kala kena tutok ujan,Ke nelian laboh jarang.Tang iya ukai semina naka nya,Iya ga disema ka kitai ngagai,Jempayan batang tapang tekam,Ke tumboh di pengabis tanah renjan.Pun iya ke ditambunEndu Teruna Dara Pantun,Enggau berurun bunga tanam.Batang iya ke ngenjing bendang-bendang,Sakum gempanang tekang intan,Ke betelaga mesai kuran,Ke betengkebok mesai chapan,Nyadi ka pendaiWan Bujang Geliga Tandang.Kitai ga sama ninga beritaPuchok tapang tekam,Ke niap pagi nyelinting bulan,Ke seruran enda puang,Ditepan kaban manyi midang.
NURUN NGABANGBala manang nurun ngabang ari rumah Menjaya Raja Manang.
Lengka ka berua main betimang.Ubat pen lalu bechakap mai ngabang.Nya baru tebang batang galau gerunggang,Nyadoh kitai betuboh aram nurun ngabang.
Mansa menoa Burong Bangau.Kejang ka ari nya,Nuntong di batang lenyak lenyang,Endor menyang berumpak lelak.Manggai di titi kawi nunggang,Palan beruang besandik anak.Peransang tulang iya,Dulang Medang Penerima Ambun,Kadua bali nama iya,Belia Bandir Tapang,Ke rerentang pemantang tunun.Nya aka Bangau labang bagak teratak,Kaak Dendang betugang burak.
Mansa menoa Engkeramba Baba.
Kejang ka ari nya,Manggai di pun lemba bumbun,Ka bebalun mesai sintong.Birit-irit rau nyumpit,Baka penerebai kaban lunyong.Nya menoa Engkeramba Baba,Ke ketawa rising-rising,Nelenga ka rasa dabong jarang.Sapa apai tudah tuai?Sapa aka tudah nya?Indai Bejit Manai,Ke bekain mali lengka,Petunggal aka adau melunggang.
Menoa Empelawa Manang Jagang.
Kejang ka ari nya,Bala Menjaya nurun ngabang.Enda sempat alai manggai,Di emperan entap nyapan,Kena panchar pajar bulan,Ke serepan kerarang bin tang.Enda sempat alai manggaiDi tanah langgong,Ngeruang ngebong ke ngeruyong mesai gantang.Nya menoa Manang Empelawa,Ka digela Manang Jagang.Buok iya pugok betolBela galong ngelagetang.Keba alai Jaban landik belian,Betali wa laju gila,Dikena manang betayun tunsang.Jari kanan iya ngenggamJuran pentik kara,Ke laju gilaPenegar tulang mansang.
Datai di jamban dititi manang mansang belian.
Kejang ka ari nya,Manggai di jamban titi Nuyan,Ditampong jelatong jamban midong.Dipungga Nyara dilumpong Empong,Ambi ka bangkong pengala manang.Betampong enggau titi lunggak lunggi,Ke di-indik gilik-gilik benyut-benyut,Ke tau telentang tau tungkup.Naka penyelai jamban siti,Kati ko enda bakanya ko Menjaya,Iya ga kena kurong lalau nyengkong,Nya ke ngasoh ujong iya rengong-rengong,Munyi gerunong salah sambong tuang tukang.
Numpu ka danau karau letong adau,Penumboh randau jerangau pantai.Numpu ka danau keroh letong amboh,Baka kerugoh pulai mansai,Beguai ka hari lemai tegayam petang.Tang diturus dalam saratus,Enti dituroh dalam sapuloh,Di-indik benyut-benyut,Enda tampoh ka lalik tapa kaki.Nya selikap ungkap nudong,Dipadong tedong ular berani.
Datai ba kebun lia enggau jerangau Manjaya.
Kejang ka ari nya,Manggai di genturong kampong lia belong,Enggi Menjaya Raja Manang Empong,Ke satanjong rurus belamatang.Nuntong di genturong kampong jerangau,Enggi Menjaya Manang Rendau,Ke berandau panjai kerang.
Sapa ngibun kebun jerangau,Enggi Menjaya Manang Rendau,Ke berandau maioh memadang?
Tinggal nuan nandai nandang ngabang,Ka Batang Bangkit Gegiau,Tinggal nuan ngerarahKa pelepah sabang mansau,Tinggal nuan ngenjun bangun,Enggi sida Apai Dom,Betiang ka irun benda tajau?Nya nadai ditanya ka nuan,Ko Menjaya Manang Rendau,lya ga di-ibun Endu lyakDigelar aku kerupak Buloh Mipau.lya ke teleba ngulu ka kamiBidu Manang Rendau,Belian ka pangan ke deka danjanSulai lenyau,Ari baroh pun sandau liau,Ke kekitau nyari lang.
Sapa ngibun kebun lia nuan deh,Menjaya Raja Manang Nyara,Tinggal tandang nuan nandai ngabang,Ka Batang Bangkit Lelinga,Tinggal tinda nuan gawai gaga,Ngulor unda pelangka gaga?
Nya nadai ditanya ka nuan,lya ga di-ibun Endu Petabu Benang Chura,Endu Satembul Kaul Tampok Lemba,lya ke teleba ngulu ka kami Manang Nyara,Belian ka pangan ke danjan sulai lela,Enggau orang ka bedega nyarang takang.
Menoa Ini Manang Ayang.
Kejang ka ari nya,Nuntong di lebakBatak serepak engkuti uma,Manggai di tatai panjai,Kena rintai tangkai leka sangga.Nya menoa dipangkang Ini Manang Ayang,Menyadi Bujang Simpulang Gana.Nya menoa Manang Matai,Menyadi Bujang Rangkang Kirai,Ngembuan utai saribu guna.Laki iya Aji ka Pati Payang,Ke penginang pengibun ulun.Digelar Bujang Menteri Mamang,Ke penginang pengibun jaum.
Datai ba pendai Keling seduai Kumang.
Kejang ka bala Menjaya ari nya,Manggai di-ai pengani aning,Pendai Keling tumboh pating bunga sangga,Nya orang ke berambang maioh bini.Manggai disungai letang reba nyegang,Lepong batang pendai Kumang,Antu ke berambang maioh laki.
Datai ba pendai Sengalang Burong.
Nya baru datai di lengkap sungai nanap,Tumboh engkalat dikempat urat ruatSimbang ka panchong.Manggai di dauh sungai buloh,Bulu tumboh ketunsong ranggong.Nya pendai Aki Lang,Ke bejulok Pandok MeranggangNadai Bepapong.Nya ga pendai Aki Lang Menaul Jugu,Kelabu kuju bepisan adong.
Bala Menjaya datai ba tembawai lama.
Kejang ka bala Menjaya ari nya,Lalu bebatak bala banyak,Baka unak jelayan jarang.Tak bapit-apit sida,Baka seit pinang belubang.Enda sempat alai manggai,Di tembawai lama kelia iya,Di tembawai besai selama jaga.Keba di tingkah tanah maring,Di genturong keban rian lusing,Nya tembawai kitai sida Keling,Tang kamaiatu Keling udah pindah,Ngagai tinting Kaling Alu,Laban iya udah belaya,Enggau Apai Sambang Rumbang Kesuling,Berebut ka taring tengiling,Tau ka aning simpai lengan.Keba deh tingkah tanah nerenjok,Ba genturong kampong rian pugok,Nya tembawai kitai ke agi begulai,Enggau Aki Nyakai Lang Bengok.Tang kamaiatu iya udah pulai,Ka puchok tekam tandok,Laban iya udah belaya,Enggau Apai Selulut Ribut Ngusok,Berebut ka batu tandok pelandok,Tau ka penundok madam ka seruan.Tu ba tingkah tanah lada,Ba tebiang nunggang belakang lempa,Tembawai kitai ke agi begulai kelia,Enggau Laja seduai Pungga,Tang kamaiatu seduai udah pulai,Ka Nanga Nelenga Takang.Laban sida belayaNgelaban Apai Bua Buga,Berebut ka batu punggong kesa,Mesai ma takaran Kayan.Keba ba tingkah tanah langgong,Dia endor tembawai kitaiKe agi begulai,Enggau Ngelai seduai Tutong.Tang kamaiatu seduai udah pulai,Ke Gelong Batu Besundang.Laban seduai belaya enggauApai Sambang Rumbang Ketebong,Berebut ka batu tandok adong raja ikan.
Niki Ka Tuchong Bukit Balai Nyabong.
Orang ke dulu bala Lansu,Nyau bekaul langgu ketapu lai.Orang ke dudi tak nyau sakaki,Enda putus rintai.Nyau tepanggai ba menoa orangDi tuga penanga jelai,Di tinting manding jalai tedai,Jalai orang ke beraraiMansang berarang.
Nya betampong enggauTuchong Biru Nakong,Palan Keling ke berenongNgading Kumang.Betampong tuchong enggauBukit Balai Nyabong,Ke bereba papong kepongGerempong tali bulang.
Datai ba rumah Manang Jaban.
Nya baru rembu-rembu tangga batu,Nuju ka serunggu langkau kayau,Kena pansa antu ke begaluMansang ngabang.Nya menoa dipangkang Manang Jaban,Ke enda kala belian,Peda luan enggi iya jendam-jendam,Penoh laban tengkulan burit tajau.Kadua ball nama iya dipangkang,Manang ke enda kala belelang,Tang manang ke endang mengkangBepanggal mau.
Datai ba rumah Bujang Jegalang.
Kejang ka bala Menjaya ari nya,Manggai di pun kemali lelaki,Ke tak chegi-chegi ngebus ka hariKebong langit.Manggai di punggang remang bediri,Baka tempaong tibong sumpit.Nya menoa Nisi ke betul ati,Ke berani mutus kempang.Kadua bali nama iya,Digela Duat Igat Bujang Jegalang.
Kati ko randa nuan,Enda enggau kami nengua,Nurun ngabang? Ko Menjaya.
Enda, aku agi ngemataKa tengah laman,Entak raran asi ja.Tisau umai aku dia,Agi redai punggai kajang pengipa.Sakali menya Menjaya aku udah,Enggau apai aku ngabangKa simpang menoa ili,Ngabang asi jantau jentawang.Datai din sepi aku,Tak peruti rapi perut raya.Sakali ga aku menya dibai apai,Ngabang ka simpang tebing kiba,Dibai apai ngabang lintin jaBuah pisang.Datai din deka dempa,Peda aku tak tekura selangka dada.
Mansa Kampong Baung.
Kejang ka bala Menjaya ari nya,Manggai di kampong baung,Nadai didinga kesuong kunding labang.Manggai di kampong sunyi,Nadai didinga ketampi buau orang.Mansa pun buloh berani.Nya baru nuntongDi tuchong Biru Nakong,Mansa moa bujang berani.Nuntong di tanjong buloh belong,Nudong sempayong bubun aji.Tak lalu lengang bala manang,Ninga rauh batang temiang ransi.Tak lalu ngendoh bala maioh,Ninga rauh buloh beteri.Kita ka bujang anang nentang aur tulang,Enggai ka lambang enda bebini.Kita ka dara anang ngerara buloh bala,Enggai ka luba enda belaki.
Datai ba menoa Silit Ilit-Silik llik.
Kejang ka bala Menjaya ari nya,Manggai di tanah nempok,Baka tandok jambu betusu.Manggai di tatai panjai,Kena lempai sengkawai anggu baju.Nya baru manggai di labu nyepuTeladok batu,Ke kebu-kebu baka bulu manok menang.Nya menoa dipangkang Silit-Ilit,Ngemata ka bukit sanggit gerunjong.Nya dipangkang Silik-Ilik,Ngemata ka tasik linang ledong.
Nya baru manggai di batu teladok,Ari tu kitai mai ngempok,Enggau batu nasan ari tu kitai ngerinan,Batu tukol ari tu kitai mai,Enggau batu tempan.
Ngelaong ka rumah antu tau tepang.
Kejang ka bala Menjaya ari nya,Manggai di menoa orang di pengerang nadai legai,Manggai di munggu teda puguJerenang rambai.Nya dipangkang Bujang Mekang,Ke melintang rang belingkah dilah.Nya dipangkang Bujang Agu,Ke bejako tegar nyumpah.Nya alai lalu ngelaung kili,Bala Jelapi sapuntang nubai.Ngelaung kulu ka bala Bidu,Sadandang umai.Angkat bisi meda deh orang.Aku enggau kita ngabang ko iya,Dini nuan tau enggau kami ngabangKo Menjaya,Enti nuan mansa pisang,Iya lalu bebali jadi lengki.Nuan enda tau enggau kami ngabang,Enti nuan mansa buloh,Sahari iya lalu bebali jadi munti.
Datai ba batu ansah.
Kejang ka bala Menjaya ari nya,Manggai di batu pechah,Ke begagah inggar bebaring.Manggai dibatu perak,Keterak inggar beranaing.Nya dipangkang Bujang Sajalang JalikTali Marau ke ngerakau ngelingkong tasik.Nya orang ngemeran ka batu ansah,Ke betuah mali lebu.Nya orang ngemeran ka batu anggong,Ke kekaung ngiga empu.
Datai Entawai tak enda ngabai-ngabaiAti ngansah,Datai Kusing angkat nyeging muai tumah.Lapa kita ngansah di kah batu aku,Nadai enggau padah jako pinta?Lapa kita ngansahBa ngepan batu tajam aku,Enda enggau pesan jako tanya?Besai pemusong kita ila nguan menoa,Besai penulah kita anak mensia.Enti kami busong buta,Kami tau ka Bangka,Ngiga leka mata.Enti kami busong kapak,Kami tau ka Sarawak,Ngiga anak lutor Raja.
O, tu bakanya ga uchu,Lain jako bekalih sumpah,Mulut aku nyebut tang salah padah,Enti kita uchu busong bedagang,Ngasoh kita menang bebeli.Enti kita busong ngayau,Ngasoh kita mulau bulih pemerani.
Datai ba pun semambu ai.
Lalu kejang ka bala Menjaya ari nya,Peda tak lenggi-lenggi semambu ai,Daun nyeruran patah jelepi,Baka ke lelai ngagai rumah Sera Gindi,Ke tau ngaga ai bepatiEnda sabaka nanga.Tak bilah-ilah semambu rebah,Pating iya tekuing dan terengkah,Baka ke lelai ngagai rumah Semarugah,Ke tau ngaga tanahBetingkah jadi kerapa.
Kati ko iya enda bakanyaKo Raja Menjaya,Iya ga ayong lindongKena bandong semambu ngandong,Ke bedaun lemi nakong,Ke bebatang gendong-gendong,Baka tudong sempayong bulan gelana.Kena bandong batang tekam nuyang,Ke bebatang mekat-mekat,Ke bedaun kedil mua pengerapat,Nadai alai nyelitKa jarumat jarum temaga.
Datai ba menoa Bujang Gelau.
Manggai di tebing rarik lungga,Manggai di tebing rarik lunggai.Manggai di lembang ruang muang,Munyi jelap api ngempa,Munyi jelap api makai.Nya menoa dipangkang bujang sigat,Ke kebelap selampor panau.Nya ke ditelah tandang,Ko lemambang Bujang Gelau.
Tak lalu nyapa deh Menjaya,Sama randa kitai nengua nurun ngabang,Sama gelai kitai betandai nurun memanang.
Lalu nyaut Endu Dara Cherida,Ke beberita tau engkeramat.Bulan sigi nyin kemari aka aku Gelau,Endang udah betuboh nurun ngabang,Tang iya lubah laun datai,Nyangka iya bisi ngetuBa menasan jalai jani,Nyangka bisi mati pangka petiBuloh gerempong.Aka aku Gelau udah nenguaNurun masang,Tang iya laun datai dehMenjaya Manang tuai,Nyangka iya inggaBa menasan jalai rusa,Nyangka ka bisiSintak amba jarin begantong.
Enti munyi nyaTelu bai ka aka aku Gelau,Manok indu mekang kepayang,Ja bai kita jantau jentawang.
Datai ba menoa Manang Guyak.
Kejang ka bala Menjaya ari nya,Manggai di tatai panjai,Endor tupai ke begagai bansak-ansak,Besandik anak lantang ditimang.Manggai di bungkong ngembong,Dikabong burong indu pantak,Ke bakasetak mintih idang.Nya menoa dipangkang Manang Guyak,Ke ngembuan batu unak,Pematak serak macham barang.Menoa Manang Disit Ke ngembuan batu pengait,Penarit duit wang gudang.
Datai ba menoa manang bebali gamal.
Kejang ka bala Menjaya ari nya,Manggai di tinting paling ruat,Baka kempat pematang pinang.Bebandong enggau tuchong sandong entap,Ke bemunyi rejat-rejat,Munyi entak tungkat Lemambang Manang.Nya menoa dipangkang Manang ChelumTau burak,Dipangkang manang tuai tau biak,Laban iya ngembuan genselu batu minyak,Enggau batu kupak melaban mipau umbang.Kadua agi laban iya ngembuan puchong,Ke beranggong dua besapak,Diberi perembam dalam iya Dara Biak,Ulih ngupak ari serak kerang kepayang.
Datai ba menoa Biku Bunsu Petara.
Kejang ka bala Menjaya ari nya,Manggai di batu Sempalang Subang,Nyandih ngagai karang penangkal miga.Manggai di bukit enggal sigi,Baka lenggi moa benda.Nya dipangkang Utan nengan menoa,Dipangkang Biku Bunsu Petara,Ke pemadu nama raja manang mansang.Nya orang ngembuan batu puchong,Ka penampong lubang seput,Orang ke ngembuan sega sadepa,Ka penyukat umor idup.
Datai ba menoa Selampandai.
Lengka ka ari nya,Manggai di munggu dunju putan,Manggai di lebak bambak menasan.Nya dipangkang Raja Selampeta,Bejulok Tukol Lenda ke betempaRentang-rentang.Nya dipangkang Raja Selampetoh,Ke tau ngamboh tuboh,Nyentok ka Maloh Langgai Tawang.
Datai ba pintu Langit.
Lengka ka bala Menjaya ari nya,Manggai di kerangan ansau bulan,Baka singkap kerang kepayang.Manggai di jerit tisau langit,Baka tambit peti belulang.Nya dipangkang Keling Nyeling Hari,Pengibun kunchi pintu langit.Dipangkang bujang Nyeling Remang,Pengibun selambang bintang berakit.Peda pintu langit tak alit nadai bepesu,Peda pintu remang tak petang kelabu bulu.Tu baru kitai puntan baka menasan jalai jelu,Tu baru kitai labah baka buah merunjau ulu.
Tak lalu bejako Ini Manang Matai,Enti aku nemu kitai enda nyadi ngabangMansang nandai,Lembau aku ninggal ka langgur pemansai,Ke diredai apin tembu anyam.
Lalu bejako Ini Manang Tunggi,Enti aku nemu kitai enda lalu ngabang,Lembau aku ninggal ka langgur bila lanji,Enggai ka iya ditensang manyi nyeruan labang.
Nya baru bejako Menjaya Manang Raja,Enti bala menantu aku ke saribu bisi ditu,Anak tuai aku rintai dulu digelumu.
Note: Bala Manang ke mansang ngabang tusah ati, nadai jalai pansut ari pintu langit ngagai menoa tu.
Lalu bejako Endu Dara Tinchin Temaga,Sayau adi aku Aji nadai ditu.Sakali iya menya udah diengkah,Ka orang ba tisi langit lati,Nadai gerasi berani ka datai majoh!Kati ko iya enda bakanya,Laban sida bapa udah beraku diri menyadi.
Sakali ga iya menya udah diengkah,Orang ba puchok tapang undang,Sabulan kitang-kitang,Ke begitang mali laboh.Kati ko iya enda bakanya,Laban sida bapa bisi ngembuan batu labang,Ke selang labit manyi.
Sayau adi aku Aji nadai ditu,Ko Endu Dara Tinchin Temaga.Sakali iya menyaDiasoh orang nanjak wong,Ke beranggong tujoh ringkat,Enda iya kala patah dendanBatang sengayoh.Kati ko iya enda bakanya,Laban sida bapa bisi ngembuan,Batu pengelemi ai.
Sakali menya iya direndam orang,Ba lubok dalam enam,Nadai baya berani datai munoh.Kati ko iya enda bakanya,Laban sida bapa bisi ngembuan,Ubat mali puni.
Lalu nyaut deh Ketupong,Nama ngapa adi nuan Aji,Lebih aku laki nuan Ketupong,Sakali aku mumpong orang dalam kibong,Putus saratus tujoh puloh.Udah nya parai sidaJenawang bujang lempong,Leboh iya ke nyerungkongDani tindok.
Nama ngapa adi nuan Aji,Lebih agi aku Beragai,Sakali aku nyelai orangDalam daun gawai,Putus saratus enampuloh,Bekau nya parai sidaTeruna dara pandai,Leboh ka ngeragensai angkat nutok.
Nama ngapa adi nuan Aji,Lebih agi aku Geliga Tandang,Sakali aku ngeluntangOrang dalam tibang,Leboh ke lugang ngauk padi,Putus saratus lima-pulohBekau nya parai sida bujang mekang,Ke sedendang rebah mabok.
Nama ngapa adi nuan Aji,Lebih agi aku Embuas,Sakali aku ngerampas Orang atas panti,Putus saratus duapuloh,Bekau nya mati sidaMelanyi dara rumpas,Benong kebas nurun nyauk.
Nama ngapa menantu sabong aku,Ko Menjaya seduai Aki Lang.Samoa rampa tebing kanan,Semina dibiau ka aku lengan,Nadai sida pandai angkat malas.Bejako baru Menjaya seduai Aki Lang,Nama ngapa kita menantu sabong aku,Samoa sekong arong tebing kiba,Semina dibiau ka aku lengan abis punas.
Pintu langit tu enda tau,Alai kita bepekit nguji ka ati.Pintu remang tu enda tau,Alai kita beperansangNguji ka pemerani.
Nya baru tak lalu digulu,Sida enggau penyampu tuba bejenong,Diseging sida enggau taringBegelong ujong.Peda tak lalu tebukaPintu langit lada,Tau endor tama berimbai dua.Lalu terumpang pintu remang,Tau endor ngabang sama sereta.Lalu tekinsit pintu langit rapit,Lalu ngauk tegok burong kelatan,Lalu ngangau tok-uau Bunsu Berujan.
Kati randa nuan enggau kami,Nengua nandai ngabang?Kati tembai nuan enggau kami,Nemuai nansang memanang?
Aku enda, laban pengawaAku bereba nguan menoa,Pengasok aku nyumbok leka mata.Aku rindang nyadongKayu ka ulu Lundu,Tang kayu enda ulih aku pangku,Bedau di nanga arong Sadong.Kelia iya kayu, tang kamaiatuUdah bebali jadi genturong kampong tapang.Aku rindang nyadong ai ka ulu langgai Sedi,Tang ai enda ulih aku bai,Ditinggal ka akuDi pun pauh laba berendam.Kelia iya ai tang kamaiatuBebali jadi igi leka gumbang.
Lalu betangga Manang Nyara,Ka sawa benyut-benyut,Belalau ka nabau kebut-kebut.
Bala Menjaya nurun lalu datai ba menoa Raja Siba Iba.
Lengka ka sida ari nya,Nya baru sida manggaiDi menoa Siba Iba,Nengan menoa dipangkang manang,Pengibun pengelimpang jalai raya.
Kati randa nuanEnggau nengua nurun ngabang?Kati gelai nuanEnggau betandai mansang memanang?Aku enda, peda nuan ari moa aku,Gunting nyaing aku baka karis tunggol tebang,Peda nuan ari belakang aku,Baka tangkal buah pedalai tuai,Sirat aku ari moa bechapTanda repaya labang.Ari belakang tampong tekalongChagai chagai.Enti lemai aku begawai,Pagi aku ngulit,Laban aku nyadong asi nyeli,Ke melanjan mansau sigi,Diambi ka sepi sera nyawa.Laban aku nyadong asi jawa,Ke melanjan mansau mata,Ambi ka empa pajoh pana.
Bala Menjaya terengkah nurun ari langit ba kayu perugan gasing.
Nya baru sida terengkah,Di puchok penyarok gading,Di dan perugan gasing.Nya menoa dipangkang,Bujang biak Kenyak Kenyalang,Aka Serandau Letong Lalau.
Dini kitai tumboh ko bala maioh,Dini kitai diau ko Randau Letong Lalau.Ka aku tumboh ba belakang tinting,Aka aku deka tang adi aku enggai,Takut ka aping nyumbok enteran.Ka aku tumboh ba belakang munggu,Aka aku deka, adi aku enggai,Takut ka sungkur indu babi dupan.Ka aku tumboh ba jalai pendai,Takut ka sengki labu tanam.Ka aku tumboh ba kaki atap,Takut ka kebap langgai manok jelayan.
Tak lalu gayak-gayak buloh minyak,Nyelepak ba awak arong tempuan.Tak lalu nengkanjong buloh laung,Dudok atas lupong manang belian.
Bala Menjaya terengkah ditanah.
Kejang ka bala Menjaya ari nya,Lalu terengkah di tanah,Palan Raja Sera Gindah,Ke narah chandi begelong.Nya baru terengkah di peniki,Palan Raja Sera Gindi,Beban igi Kenyali rakong.
Nya menoa dipangkang,Ukoi kaka nada gerinjing,Ukoi mangah ngekah ngerising.
Mansa menoa Burong Tunggok.
Kejang ka sida ari nya,Manggai di paling kempas kuning,Munyi kesuling tebah dilah.Manggai di dan emperawan dapan,Nunjok ngagai sedan bulan senawah.Nya menoa Tunggok Tok-uau,Ke benyawa rangau-rangau,Nyabak ka senulau bulan tiga.Nya menoa dipangkang Tunggok,Ke nyabak sikok-sikok,Nyabak ka rayok bulan peranama.
Datai ba Kendi Aji tanda pampang jalai maioh benanga.
Kejang ka bala Menjaya ari nya,Manggai di Kendi Aji dua berimbaiBepalang Undang.Endor nentang anak temuai.Peda urat nyau terangkat nulang raung,Peda rau tak selabubu mulu burong.Udah nyau meh orang Panggau Libau tu deh,Nama nya bisi kelai gensarau takang isang.Udah jiyau meh orang Gelong tu deh,Nama nya bisi kelai jabongRundong runggang sarang.Peda kepapa nyau rundong,Pumpong abis nyelenga,Palan apai Pungga ngait ka tempugaBulu kenyalang.Peda kechupak nyau rundong abis ruyak,Palan Apai Pandak Sera Gatak,Ngait ka unsak remaung lubang.
Mansa menoa Bunsu Petara.
Kejang ka bala Menjaya ari nya,Manggai di Nanga Jawa Jingan,Palan Lawai datai tekerembai kajang.Manggai di batang titi tebelian,Numpu ka sukan tangga bintang.Nya menoa dipangkang Bunsu Petara,Orang ke ngemata ka kitai sadunyaBaroh remang.Kadua iya ngemata ka orang ke raja,Enggau orang ke umang.
Datai ba menoa Raja Menggong.
Kejang ka bala Menjaya ari nya,Manggai di tebing Limau Janting,Di puru pugu entemu lalang.Manggai di segera pangka sumping,Mandang tebing jila isang.Nya menoa Raja Menggong,Ke ngelampong tinggi begitang.Nya menoa Raja Menggu,Ke ngelabu nengan remang.Pekedam dalam ambai inak iya,Endu lyak bemoa tampak bepasak paji;Kadua bali nama iya,Endu Dara Tunai bebuok panjai,Ditampong tali.
BA RUMAH ORANG KE BEGAWAI.Datai ba pendai orang he begawai.
Tu baru betebang belinsi tundan tinggi,Nyadoh ka tuboh nuntong di pendai.
Ni ai endor kitai mandi niki ngabang?Sungai Chekor baru tau alai kitai mandi,Ke bechampor Sungai Garu,Nya ngasoh tuboh kitai bebau balu-alu,Disium pengabang.Sungai Kunyit ka sapit Sungai Entemu,Baru tau endor kitai mandi,Ngasoh tuboh kitai kuning,Ke perenching nyendaun lalang.
Bala Menjaya mandi ba pendai.
Lalu mandi Menjaya Raja Manang Empong,Nyelam di kerangan nyapan empas kabanIkan adong.Anti pansut enda ga iya pansut,Kada enda parai aki tuai enggi kitaiSulai ilang pumpong?Peda tak pansut iya ari julut batu anggong,Lalu mantai ke jeliu petutu ikan adong.Lalu diengkah iya di tingkah tanah langgong,Peda tak ukai jeliu petutu ikan adong,Ke bebali nyadi pechelap ubat nyurong,Ka penampak lupong manang belelang.
Lalu mandi meh Bali JelapiMenjaya manang tuai,Lalu nyelam iya di riamDalam lubok besai.Anti pansut enda ga pansut,Peda tak pansut ari julut batu chanai,Mantai ka jeliu petutu ikan enseluai.Lalu diengkah iya di tingkah pala landai,Peda tak bebali jadi penchelap ubat besai,Nyadi pengaroh tuaiNgambi ka mali sulaiJengkarang midang.
Bala Menjaya begari kejang ka niki ka rumah orang ke begawai.
Lalu belit ka MenjayaLampit sirat panjai,Nyambong kerigai rusok marang.Lalu pasok ka iya tingga ngena,Mansa janga bau nukang.Lalu pasok ka iya simpai rangki,Baka kenyali nepan di rangkang.Lalu belit ka iya selabin lalong,Baka sengkilong tedong tiang.Lalu tangkin iya berangin sarang pedang,Lalu disan iya genteran sumpit tapang.
Nya baru bala indu begari.
Nya baru depor-depor betebang mudor,Nyadoh ka tuboh betunda sanggul.Sapa empu sanggulKe lentur laur ditunda,Ke teladan kena kitai?
Sanggul sida di gelenggang Bangkit Matong,Baru tau ditunda ke manah lepong-lepong,Baka tangkong burong kenyali lia.Sanggol sida di gelenggang Bangkit Landai,Baru tau ditunda kita lantang anak wai,Ko Menjaya Raja Manang Tuai,Ke begamal lempai-lempai,Baka penerebai Aki Lang NyakaiMenaul Rimba.
Tembu begari, gari jai sida ditinggal ka sida ba rumah Manang Jarah ke dikumbai Jambi Alang.
Gari jai kita anang mai niki ngabang,Tinggal ka ba rumah Manang Jambi Alang.Gari basah kitai anang mai ngabang,Tinggal ka ba rumah Ini Manang Jarah,Ke berumah di tingkah kumpang belembang.
Bala Menjaya ngerara nyawa orang ke di rumah ari tanah.
Nya baru serap-serap,Munyi serangkap tibar jala.Bala manang ke niki ngabangNgerara nyawa.Sapa empu jako ke taing-taing,Di peretang penyarang rumah geginting?Nya jako Keling ke bejulok Ipoh Kinying,Sumpit ka langit tak kechit-kechit,Ngeruroh ka kaban duan jelu bigok.Sapa empu jako ke terai-terai nya deh,Di peretang penyarang rumah panjai?Nya nadai ditanya ka kita,Nya jako Ngelai tuai orang,Di Meligai Pungga Pungkang,Ke bejulok Resu Garu Kirai,Kena dara pandai ngembai ka tikaiNepok penindok.Belator dulu niki.
Nya baru dua kali serap-serap,Munyi serangkap tibar jala,Tandang kitai ke ngabang,Sapa tukang ngerumpang kuta?
Sapa kitai teleba di tapa jari kanan,Teleba ngerumpang kuta piring penganan,Enggi sida di Batang Bangkit renjan,Ke begamal melan-melan,Baka engkeleman bulan mansang?Sapa kitai pandai tapa kiba,Teleba ngerumpang piring asi jaJantau jentawang?
Bala Manang madah ka ensumbar diri empu.
Tebang salumbar lumpak lejar,Manang ke ngabang madah ka ensumbar.Manang Duau tu baru datai nandai ngabang,Ke bensumbar Sintau Kemarau Urik Hari,Sigi rendang-rendang mandang ka dagangNengeri China.Gelanyang Manang EmpongMadah ka ensumbar diri,Bejulok Putan GandongKe rengong-rengongBetuntong tujoh,Bepuput duot-duotNgepong ka andong besi kemuja.
Menjaya Manang Raja dulu niki rumah orang ke begawai.
Lalu ditunjan Menjaya raja manang,Tangga ban kali lamba lulai,Ke diban Renggan dibatan Ngelai,Ke bengkeramba jelu nemu anak tupai,Ka tau begagai di tembawai madang pinang.Laga enggi aya mua pengena,Ngena umba bulu tajai.Ngepan ka nyeruran nadai alai,Gerempong kudong ngempong ubat besai,Pengaroh tuai saribu takang.Lalu ditunjan aya tangga ban,Kayu chenaga diban Renggan dibatan Laja,Engkah ka seduai engkeramba jeluNemu anak baya,Ke segenda manggum bukang.Laga enggi aya mua pengenaKe bumba manah gaya,Gerempong kudong.Jari megai enggi nuan,Ngenggam ubat bisaEnggau ubat ngasoh rajaPemandang dagang.
Nya alai menyaTangga ditiki aku singit,Tang kamaiatu telentang gadak-gadak.Laban aku bisi maiBatu atak beliong kabang.Lalau dijengkau aku menya chelumTang kamaiatu burak,Laban aku bisi maiBatu belapak bintang.
Menjaya enggau bala iya datai, orang ke ngalu sida miau enggau manok.
Nya baru giau-giau gagang empelanjau,Bala manang ke ngabang belaboh minta biau.Angkat Tutong lalu nanggong manok tuntong,Kena miau Menjaya Manang Empong,Punggong ke geritong tuntong belaja.Angkat Pau lalu miauEnggau selanjau manok sidu,Bulu iya ke nyeregu nansang ka pala.
Nya baru kepai-kepaiManjaya Manang Tuai,Berejang peretang rumah panjai,Baka kesulai terebai nyerimbai petang.Lanji-lanji Menjaya Manang Sidi,Berejang peretang rumah lelanji,Baka kunchit kemali niti sentali dan lintang.
Bala Menjaya belaboh dudok.
Nya baru lentok-lentok Gemayang takang ijok,Dan puchok ke besarok Ngerejang takang.Nya baru manang ke ngabangBelator deka dudok,Dudok bagong-agongMenjaya Manang Empong,Di peretang penyarang rumah jebong,Mandong meligai gantong,Tempuga enggi Gelanyang Manang Nyara,Mua pengena-ngenaUmba laga tandok labong,Ke ngelingi pulas uchongTujoh kendayang.
Note: Leboh leka pengap datai ba tu, orang ke begawai lalu nyugu babi, dibunoh, ka dipeda atau.
Bala Menjaya dudok ba ruai orang ke sakit.
Lalu betugong meh balaMenjaya Manang Empong,Di peretang penyarang rumah jebong,Baka lempaong ngambong ka batang.Lalu gelumu meh balaMenjaya Mansang Lansu,Baka tematu kerang bindang.
Orang nanya ka rita Menjaya ke baru datai.
Ruya-ruya raba bebunga,Dan dua ke sabaka ngulor nengkuang.Nama rita nuan Menjaya Manang Raja,Alai nuan laun betandai datai ngabang?
Tumu ga aku ari nyin kemari uchu,Nyerumba kukok manok jelayanNyerumba ambun ke besebun laboh nelian,Betenggau ka beliau api dian.Tang aku ngetu ba tembawai lama kitai menya,Terubah endor kitai ke beseraraBaka ira tali temeran,Ba endor kitai ke pambarBaka tempiar leka ujan.
Ba tembawai pun rian keban.Ukai enda leka iya menya,Ulih apai nuan ke berarai,Ka pantai tebing kanan,Ke lalu ditanam kitaiBa tembawai Nanga Nuyan.Keba deh batang iyaBaka batang dalok embawang,Puchok iya baka puchok dalok asam.Dijarau aku sakali menya uchu sibau,Jengkau aku peda tak bebali jadi rambutan.Ditiki aku sakali menya uchu engkeranji,Peda tak bebali jadi sanjan,Ke bebuah saribu machamNyelinting takang.
Nya alai dia aku ninga kangau,Anak Bujang Lemambang Empeliau,Nyerumba kilau petang silam,Ninga tunggah gendang rayah,Ke deduah ngeluah ari seregahRumah jejempan.Nya alai nuan apai Sabit Bekait,Kitai ga udah nuntong datai ditu,Ari menoa kitai di tisau langit,Baka lilit labong kanggan.Nuan ninggal ka beruru batu pengait,Penarit duit wang ayam.Nuan Keling datai ari menoa nuan empu,Ari tinting Panggau Libau,Nuan ninggal ba beruru batu taring,Ubat penyelinting pengelurus tikam.Nuan Raja Tandok datai ariLubok ai nyurok,Ninggal ka taring uting tandok pelandok,Ubat penundok madam ka seruan.Nuan Tutong datai ariGelong Batu Nakong,Ninggal ka beruru batu anggong,Ubat beruntong kena besimpan.Nya alai aku empu ko Menjaya,Ninggal ka beruru batu segala,Tampong genuling taring uting ngeli baya,Nya ga ubat bisa pemadu nama saribu sakang.
NGAMBOH
Menjaya Raja Manang ngamboh tuboh orang ka sakit ditanju.Nya baru dayoh-dayoh betebang ipoh,Nyadoh ka tuboh kitai mansang ngamboh.Kati ko kitai ngamboh nadai putan,Kati ko kitai nempa nadai tempan?Nya baru betukol ka chambul raban kuran,Betetak ka chagak bedil meriam.Tebang batang galau gerungang,Nyadoh ka tuboh ngiga arang.Bantai ka rangki naban ka beringan,Bantai ka pelaga leka kelam.Sapa randa kitai dituTau nempa kepala tukang?Uji kangau ka Silit-Ilit,Ngemata ka tasik ledong linang.Enti ngamboh Selampandai,Anang ngayah nyambil beduan.Enti nuan ngamboh nempa Selampeta,Anang ngasa beduan pangan.Nuan anang baka ke ngambohSida Batang Lupar,Agi salah pijar bilai tenchang.Pemulai nya bisi rita datai ba aku,Nya mun sida Batang Lupar,Tak abis kedal tangkal belakang.Enti nuan ngamboh Selampetoh,Anang baka nuan ke ngambohSida Lemanak,Agi salah kelubak genting pinggang.Nya mun sida LemanakKe abis kapak tumbong beruang.
Nyangka amat meh nya MenjayaKo Selampandai,Agi kelia rambau menya aku besirat,Bechap tanda repaya labang.Tang diatu aku nyau belanchongSelong besetik rangki.Nyadi rambau kelia agi menya,Amat aku agi betingga tampong gerunjong,Ke bekelapong tating bangkang,Tang kamaiatu aku udah jadiChelong Manang Bali.
Nya baru benyut-benyut daun ensunut,Nyadoh ka tubohSapa tandang kitai tau muput?
Uji kangau ka DanggutKe berakal chukop serak semilan.Uji kangau ka DanggohPangkoh tuboh lemi dekuan.Nya alai puput dengutEnggi tudah Danggut,Munyi terantang gendang Laut,Ke seranyut nindok ka tuan.Puput lubah enggi tudah Danggut,Munyi terantang gendang rayah,Ke belubah ngelaki lanjan.Peda tak nyau chinang-chinang,Besi undang melakang ketam,Tak kijap-kijap besi umatMansau redam.Lalu japai besi bilai,Dipanggai ka ba tempan.Lalu ditanggong besi salumpong,Dipanggai ka ba menasan.Baru tempa tatok tudah Selampandai,Munyi belatok nerantang dan.Tempa empit enggi Selampandai,Baka kepit labi bulan.Nya baru tak bebinat besi umat,Ke bebinat mesai chapan.Peda tak lalu bebatakBesi pandak manjai lengan.
Nya baru dayuh-dayuh betebang ipoh,Tandang kitai sapa tukang landik nyepoh?Tak sepoh kuning enggi SelampandaiBesiring gadong,Sepoh sayat ngambi ka iyaNgarat sampai ka ujong.
Lalu digama SelampandaiEnggau tapa jari kanan,Nama tu ukai lampangBelembang besi balan deh?Nama tu tak Apai Tengkuai Nepan,Ke lama udah sakitNyerak kulit rusok kanan.Tang enti iya udah dikamboh Selampetoh,Udah ditempa SelampetaUdah digulai Selampandai,Nya baru antu penyakit rariBetarit angkat ngaban.Nya alai udah bekau nyaBaru iya begamal melan-melan,Disema ka kitai ngagaiMenyaung tuchong Satugan Bulan,Ke enda kala kena tutokTelian ujan laboh jarang.
Nya baru iya ngamaEnggau tapa jari megai,Nama tandang tu ukai lampang besi bilai,Nama tu tak Indai Tengkechong Burong Ruai,Ke lama udah sakit nyerak kulit enda nyamai?Tang enti iya udah dikamboh Selampetoh,Udah ditempa SelampetaUdah digulai Selampandai,Nya baru jayak iya tampakDi seletak panau bungai,Nya baru jali iya tinggiDi lepi sanggul silai.Nya baru kitai nyema ka iya,Di sakayu perunu rumah panjai,Ngagai jempayang batang tapang bekumbai,Pun iya ke ditambun berurun rampang bungai,Ke betelaga mesai pinggai,Betengkebok mesai ruai,Pendai Beragai Jaloh nerantang.Kitai ga sama ninga beritaPuchok tapang bekumbai,Tiap hari ninting lemai,Seruran bemunyi rengai-rengai,Mesan ka bentai tali tekang.
MULAI KA SAMENGAT
Note: Udah tembu ngamboh, nya baru Lemambang mengap baru mulai ka samengat antu enggau samengat sida iya empu.
Nya baru anak pitak ke kebak,Mantang di awak buku siku.Nyadoh kitai betuboh,Mulai ka Bunsu Antu.Apai Keling gaga pulai,Ngagai menoa raya iya empu,Ka Tinting Kaling Alu.Apai Tutong gaga pulai,Ka menoa raya iya empu,Ka Tuchong Tangkong Saribu.Raja Menjaya pulai sereta,Ka menoa iya empu,Ka Engkeleman Bulan Baru.Jelapi Manang Bali sama pulai,Ka tempiri Langit Tinggi,Mai menyadi iya Bunsu Antu.
Nya baru tebang gerunggang Ruyak di batang,Nyadoh ka tubohMulai ka samengat Lemambang.
Lemambang Sampang Gading,Pulai ka menoa iya empu,Ka Tinting Pinang Muring,Ke bebuah nyelinting takang.Pinta bekal sida di gelenggang,Batang Bangkit lada,Enggau ja jantau jentawang.Nya baru chuat-chuat bunga lensat,Pechal duat lemambang tupai.
Nyadoh kitai betuboh mulai ka samengat,Pulai samengat ka tempiri langit landai,Baka lepi sanggul silai.Pulai samengat ka landong langit jebong,Ke begamal lepong-lepong,Baka jerubong bangkong panjai,Sama nyelinting menoa kitai.Sama betunda udi sakaki,Sama sarintai.Nya baru nuja tangga,Ke bengkeramba anak tupai,Ngembing dinding sanggitKeriring bunchol bebendai.Nya baru nepan ngagaiJematan Bujang Rangkang Kirai,Sama nangga ujan nyala,Ke nerata laboh bekaberai.
Sama nengkanjong tuboh lempong,Nampok di tuchong Rabong Gegiai,Lebih gayu kitai ko antu,Bunsu Selampandai.